خاورمیانه پویاترین و مهم‌ترین بازار انرژی جهان است. منافع ژئوپلیتیکی، اقتصاد و نگرانی‌های امنیتی به طور مداوم بر پارامترهایی که براساس آنها کشورها در منطقه تعامل و رقابت می‌کنند تأثیر می‌گذارند. در حالی که نشانه‌های زیادی از تمایل به همکاری و وابستگی متقابل در سراسر خاورمیانه وجود دارد، تبدیل این خواسته‌ها به واقعیت همیشه کار دشواری است.
به گزارش انرژی پست 24، عراق نمونه بارز یک کشور تأثیرگذار در تولید انرژی در منطقه است که در اثر تأثیرات خارجی تغییر شکل داده است. حمله به این کشور از سوی نیروهای ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ مهم‌ترین واقعه در منطقه پس از انقلاب اسلامی سال ۱۹۷۹ در ایران بود که چشم‌انداز ژئوپلیتیک منطقه را کاملاً دگرگون کرد. تغییر رژیم و سیاست‌گذاری فاجعه‌بار ایالات متحده منجر به فروپاشی کامل دولت عراق از داخل شد که فرصتی برای اعمال نفوذ همسایگان بود. به طرز شگفت‌آوری، ایران بیشترین سود را از عراق کسب کرده است، اما ترکیه در هنگام برقراری روابط مثمر ثمر با دولت مرکزی و دولت اقلیم کردستان در شمال عراق، آنچنان هم از این رقابت عقب نمانده است.
علیرغم ترس آنکارا از خودمختاری کردستان عراق، روابط ترکیه با آنها در اربیل به طرز چشم‌گیری در دو دهه گذشته موفقیت‌آمیز بوده است. طرفین توافق کردند که تلاش‌های تجاری دوجانبه‌ای مانند توافق برای صادرات نفت در سال ۲۰۱۲ از طریق یک خط لوله زمینی به شهر بندری جیهان برقرار کنند. این توافق روابط کردستان عراق با دولت مرکزی در بغداد را که در آن زمان قادر به برقراری کنترل بر شمال کشور نبود، دچار اختلال کرد.
با این حال اخیرا توازن سیاسی داخلی عراق بسیار تغییر کرده است. قبل از همه‌پرسی در سال ۲۰۱۷ برای استقلال کردها، آنها هنگام معامله با بغداد برتری داشت. با این حال، کردها حمایت از خود را در بین متحدان غربی، عمدتاً ایالات متحده، اشتباه محاسبه کردند و این امر منجر به برقراری مجدد دولت مرکزی بر مناطقی که از داعش آزادسازی شده بودند، شد.
با توجه به این تحولات، اکنون آنکارا در حال رو آوردن به بغداد برای معاملات جدید انرژی است. اخیراً، دولت های عراق و ترکیه اعلام کردند که در حال جستجو برای گزینه‌ای به منظور ساختن یک خط لوله دیگر می‌تواند ظرفیت فعلی صادرات را بیش از دو برابر کند. اگرچه خط لوله موجود هنوز به طور جزئی کار می‌کند، اما بارها و بارها توسط پ.ک.ک آسیب دیده است. داعش نیز هنگامی که در سال ۲۰۱۴ منطقه را کنترل می‌کرد، به این زیرساخت‌ها خسارات قابل توجهی وارد کرد.
از طرفی بغداد قصد دارد به منظور جلوگیری از استقلال کردستان، کنترل استوار بر منطقه شمال خود را حفظ کند. بنابراین، خط لوله جدید مسیر جایگزینی برای صادرات نفت عراق ایجاد می‌کند. علاوه بر این، خط لوله جدید به زیرساخت‌های مرکزی و جنوبی عراق نیز متصل می‌شود. این باعث می‌شود امنیت انرژی کشور بهبود یابد زیرا در صورت بسته شدن تنگه هرمز می‌توان صادرات نفت را به سمت شمال عراق هدایت کرد.
در حال حاضر روسیه در حال برقراری ارتباط با دولت عراق به منظور ارائه یک طرح جایگزین است. بغداد نیز به دنبال احیای خط لوله قدیمی به اردن و لبنان از طریق سوریه است. اگرچه نگرانی‌های امنیتی مانع پیشرفت سریع آن شده است.
علیرغم سیگنال‌های امیدوار کننده و تجارت محور که از آنکارا و بغداد می‌آید، احتمال این که یک خط لوله چند میلیارد دلاری به‌طورکامل راه‌اندازی شود، بسیار پایین است. چراکه انعطاف‌پذیری دارایی‌های ثابت و سرمایه‌گذاری‌های عظیم نیازمند سطح مشخصی از ثبات سیاسی بین شرکا به منظور فراهم کردن اطمینان مالی است، درحالیکه از نظر تاریخی روابط بین عراق و ترکیه دارای پایداری خوبی نبوده است.
دو کشور اختلافات و کشمکش‌های زیادی دارند. در سال ۲۰۱۶ سربازان ترک به منظور شکست دادن داعش و برپایی جای ثابت در مقابل پ.ک.ک، به شمال عراق حمله کردند، اقدامی که مورد انتقاد شدید بغداد قرار گرفت. همچنین، ترکیه و عراق بر سر به اشتراک گذاشتن منابع آبی که از آناتولی سرچشمه می‌گیرد، اختلاف نظر دارند. بنابراین کاهش تنش در این مناطق به همان اندازه برای امکان‌پذیری خط لوله جدید مهم است که سودآوری مهم است.
یک تحول مهم دیگر، حمله اخیر ترکیه به شمال سوریه پس از عقب‌نشینی غافلگیرانه نیروهای ایالات متحده است. به گفته گروه بین المللی بحران، عملیات نظامی در صورت پیشروی خصومت‌ها در مناطق پرجمعیت منجر به “تلفات قابل توجه در بین غیرنظامیان، جابجایی بسیاری از ساکنان و تشدید شورش‌های محلی” خواهد شد.
همچنین دیگر اختلافات بین ترکیه و عراق به عنوان موانع مهمی مقابل تحقق پروژه‌های جدید عمل خواهند کرد. به احتمال زیاد تا زمانی که وضعیت منطقه پایدار نشود، این خط لوله چیزی جز نشانه‌ای از اهداف خوب دو کشور در مورد همکاری و وابستگی متقابل در منطقه نخواهد بود.
منبع: اویل پرایس
اخبار نفت و گاز | اخبار نفتی | اخبار نفت جهان | اخبار نفت ایران | اخبار انرژی | اخبار پتروشیمی | اخبار انرژی | اخبار نفت | اخبار گاز | جدید ترین اخبار نفت | جدید ترین اخبار گاز